Opis choroby
Zaćma (cataracta) to postępujące zmętnienie soczewki, dyskowatej struktury znajdującej się w środku oka. Najczęstszą postacią jest zaćma starcza. Schorzenie jest bezbolesne i manifestuje się stopniowym pogorszeniu widzenia polegającymi na:
- nieostre widzenie,
- upośledzeniu postrzegania kontrastu i kolorów
- częsta zmiana korekcji okularowej, krótkowzroczność
- jednoocznym podwójnym widzeniu,
- zaburzeniami widzenia w silnym oświetleniu,
- rozszczepianie światła.
Aby dowiedzieć się więcej na temat zaćmy i leczenia zapraszamy do obejrzenia filmu Zaćma.
Operacja
Najczęściej stosowaną techniką operacyjną jest metoda fakoemulsyfikacji, której towarzyszy wszczep soczewki zwijalnej.
Od 2013 roku W wybranych przypadkach zaćmy stosujemy laser femtosekundowy.
Przeprowadzamy również operacje zaćmy wikłającej stosując technikę fiksacji śródskleralnej lub dotęczówkowej, w przypadkach zaćmy podwichniętej (np. w Zespole Marfana).
W zaćmie wspóistniejące z jaskrą wykonujemy operacje łączone z zabiegami przeciwjaskrowymi; Trabekulektomią, kanaloplastyką, wszczepieniem zastawki typu ex-press lub Xen gel lub ECP.
Metody operacji zaćmy
Operacja zaćmy przy stosowaniu najnowocześniejszych metod operacyjnych i sprzętu daje pacjentowi kilka istotnych korzyści: krótki czas rekonwalescencji, brak szwów pooperacyjnych – małe ryzyko astygmatyzmu wtórnego, lepszy komfort pacjenta w czasie zabiegu- ze względu na krótszy, kilkunastominutowy czas operacji i standardowe znieczulenie miejscowe, a wykorzystanie nowoczesnych soczewek coraz lepiej naśladujących funkcje zdrowej, młodej ludzkiej soczewki – daje pacjentom szansę na lepszy komfort życia po operacji oraz rezygnację z przynajmniej jednej pary okularów.
Standardem operacji zaćmy jest fakoemulsyfikacja – czyli usunięcie zmętniałej soczewki za pomocą ultradźwięków. Potem na miejsce naturalnej soczewki wszczepia się sztuczną, zwijalną.
Operacja laserem – femtofakoemulsyfikacja zaćmy:
Najnowocześniejsza metoda usunięcia zaćmy polega na zastosowaniu lasera femtosekundowego. W Polsce wprowadził ją prof. Jerzy Szaflik – w 2012 roku jako pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie. Od marca 2013 roku technikę tą stosujemy również w naszej Klinice. Prof. Jerzy Szaflik oraz prof. Jacek P. Szaflik mają największe doświadczenie w Polsce w tego typu operacjach. Są również w czołówce europejskich chirurgów wykorzystujących laser femtosekundowy do operacji zaćmy.
Operacja zaćmy laserem jest techniką bardzo precyzyjną. Laser, który zastępuje praktycznie skalpel i rękę chirurga, wykonuje w rogówce porty do wprowadzenia narzędzi, z doskonałą dokładnością oddziela zmętniałą soczewkę od innych tkanek oka, a następnie ją rozbija. Następnie chirurg przez porty wprowadza narzędzia i usuwa rozdrobnioną zaćmę. Na jej miejscu umieszcza sztuczną, zwijalną soczewkę. Precyzja, którą daje laser femtosekundowy, pozwala na uzyskanie doskonałych efektów operacji i precyzyjne wszczepienie sztucznej soczewki. Tego typu operacje dają spektakularny efekt szczególnie u tych pacjentów, którzy decydują się na zastosowanie soczewek typu torycznego lub multifokalnych.
Wykorzystanie lasera w operacji zaćmy jest kolejną metodą, która w znaczący sposób wpłynęła na bezpieczeństwo operacji. Dzięki zastosowaniu lasera femtosekundowego do rozdrobnienia zmętniałej soczewki operacja jest jeszcze bardziej precyzyjna i mniej traumatyczna dla tkanek oka, co jest istotne u pacjentów ze schorzeniami degeneracyjnymi rogówki.
Jak wygląda operacja
Wszystkie operacje oczu wykonywane są w trybie ambulatoryjnym. Oznacza to, że 2-3 godziny po operacji pacjent opuszcza klinikę.
W dniu operacji pacjent przychodzi do kliniki o wyznaczonej godzinie. Przygotowanie pacjenta do zabiegu odbywa się na sali przedoperacyjnej. Każdy pacjent dostaje swoje łóżko i dzięki temu może wygodnie oczekiwać na zabieg. W tym czasie otrzymuje odpowiednie leki miejscowe i ogólne konieczne do bezpiecznego przeprowadzenia operacji.
Zabiegi zwykle przeprowadzane są w znieczuleniu kroplowym. W wybranych przypadkach, tj. brak współpracy pacjenta, bardziej skomplikowane procedury, np. zabieg łączony z operacją jaskry, możliwe jest znieczulenie okołogałkowe lub ogólne.
Następnie pacjent przechodzi na salę operacyjną. Operacja trwa około 15-20 minut i pacjent wraca na salę pooperacyjną, gdzie odpoczywa po zabiegu i dostaje posiłek. Przed opuszczeniem kliniki lekarz kontroluje stan oka i wydaje zalecenia. Pielęgniarka informuje pacjenta i rodzinę jak ma postępować w domu i jak aplikować krople.
Jaka soczewka
W trakcie operacji zaćmy wymienia się u pacjenta soczewkę zmętniałą na sztuczną. Bardzo istotny jest wybór odpowiedniej soczewki indywidualnie dla każdego pacjenta.
Wybór soczewki wewnątrzgałkowej jest poprzedzony badaniami okulistycznymi oraz dokładnym wywiadem z pacjentem, który pozwoli określić oczekiwania pacjenta – lekarz zadaje pytania o tryb życia, rodzaj wykonywanej pracy etc.
Możemy stosować soczewki jednoogniskowe, które pozwalają dobrze widzieć z daleka lub bliska, wieloogniskowe, dzięki którym pacjent może funkcjonować bez okularów w każdej sytuacji. Możliwe jest również wyrównanie astygmatyzmu soczewkami jedno- lub wieloogniskowymi.
Stosujemy zwykle różnego typu soczewki amerykańskiej firmy ALCON, takie jak:
Soczewka AcrySof Natural – miękka zwijalna hydrofobowa soczewka z filtrami UV i światła niebieskiego, które stanowią profilaktykę AMD (zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem).
Soczewka AcrySof IQ, miękka zwijalna hydrofobowa soczewka z filtrami UV i światła niebieskiego o asferycznej konstrukcji, pozwalającej na redukcję rozproszenia światła, niepożądanych zjawisk fotooptycznych i poprawę jakości widzenia.
Soczewka AcrySof Toric IQ – miękka zwijalna hydrofobowa soczewka z filtrami UV i światła niebieskiego, o budowie asferycznej oraz torycznej. Budowa soczewki pozwala dodatkowo na korektę astygmatyzmu i uwolnienie się pacjentów od konieczności stosowania okularów cylindrycznych po operacji.
Soczewka Panoptix – wieoloogniskowa miękka zwijalna hydrofobowa soczewka z filtrami UV i światła niebieskiego, o budowie asferycznej z wbudowaną w implant siatką dyfrakcyjną umożliwiającą uzyskanie obrazów do dali, odległości pośrednich i bliży. Pacjenci z taką soczewką mogą funkcjonować po operacji bez okularów.
Soczewka Panoptix Toric – wieoloogniskowa trójogniskowa miękka zwijalna soczewka z filtrami UV i światła niebieskiego, o budowie asferycznej i torycznej z wbudowaną w implant siatką dyfrakcyjną umożliwiającą uzyskanie obrazów do dali odległości pośrednich i bliży. Jest to implant multifokalny przeznaczony dla osób ze współistniejącym astygmatyzmem. Pacjenci z taką soczewką mogą funkcjonować po operacji bez okularów.
Soczewka Acrysof IQ Vivity jest pierwszą niedyfrakcyjną soczewką IOL o rozszerzonej głębi ostrości z opatentowaną przez firmę Alcon technologią X-WAVE™, która rozciąga i przesuwa światło, nie rozszczepiając go. Soczewka Vivity zapewnia jakość widzenia do dali z doskonałym widzeniem pośrednim (na odległość ramienia) i funkcjonalnym widzeniem z bliska. Pozwala uniezależnić się od okularów w większości życiowych sytuacji.
Soczewka Acrysof IQ Vivity Toric to wersja toryczna soczewki Acrysof IQ Vivity, wykonanej w innowacyjnej technologii X-WAVE™ pierwszej niedyfrakcyjnej soczewki z kategorii EDOF (Extended Depth of Focus) o wydłużonej ogniskowej. Zapewnia dobre widzenie na odległość i jednocześnie doskonałe widzenie z bliska i odległości pośrednich. Jest to rozwiązanie dla osób, które nie kwalifikują się do wszczepienia soczewki wieloogniskowej, ale chcą uwolnić się od okularów oraz uzyskać lepsze funkcjonalne widzenie, niż w przypadku soczewki jednoogniskowej.
Do korekcji presbiopii i operacji zaćmy stosujemy również soczewki multifokalne Reverso w połączeniu z jednoczasowym wszczepem soczewki Acrysof IQ.
Kontrole i rekonwalescencja
- pierwsza kontrola – dzień po operacji,
- dalsze kontrole ustala lekarz prowadzący. Przez pierwsze dwa tygodnie po operacji kontrole są bezpłatne.
W przypadku pacjentów, u których planujemy operacje drugiego oka – ostatnia wizyta kontrolna może być jednocześnie wizytą kwalifikacją. Zabieg drugiego oka jest najczęściej możliwy już po 2 tygodniach po pierwszej operacji.